Tổ chức sản xuất toàn cầu
Cũng như các công ty cung cấp quần áo và dụng cụ thể thao nổi tiếng khác, Decathlon chủ yếu thuê ngoài sản xuất. Đây là khâu duy nhất trong chuỗi cung ứng của Decathlon sử dụng các nhà thầu phụ. Tuy nhiên, công ty này vẫn tự sở hữu cho mình 9 địa điểm tự sản xuất nhằm sản xuất một số mặt hàng hoặc nghiên cứu các phương pháp sản xuất khác để chuyển giao cho đối tác.
Hàng hóa của Decathlon chủ yếu được thuê ngoài sản xuất tại Châu Á, nhiều nhất tại Trung Quốc và Việt Nam. Với Việt Nam, Decathlon bắt đầu có cơ sở sản xuất đầu tiên từ năm 1995, đến nay có hơn 100 đối tác là các nhà máy sản xuất. Trong đó, có 39 nhà sản xuất cấp 1 và số còn lại là nhà sản xuất cấp 2 với tổng số lao động tại các nhà máy này lên đến 80.000 người. Để đảm bảo đồng nhất quá trình sản xuất cũng như phòng trừ rủi ro có thể xảy ra, Decathlon vẫn kiểm soát quy trình sản xuất chặt chẽ thông qua các Production Offices của hãng được đặt tại mỗi quốc gia, khu vực có nhiều nhà thầu của họ. Tuy nhiên, hiện tại, Decathlon đang cố gắng mua lại các đơn vị sản xuất và công ty sẽ hoàn toàn chịu trách nhiệm, hướng tới việc tích hợp chuỗi cung ứng theo chiều dọc.
Nhằm chuyên môn hóa, đem lại chất lượng tốt nhất cho từng sản phẩm, mỗi nhà máy của Decathlon sẽ chỉ sản xuất 1 số sản phẩm nhất định. Ví dụ: Sản xuất xe đạp ở Tây Ban Nha, Catalan sản xuất mũ tắm, tất, v.v. Decathlon quản lý nguyên vật liệu đầu vào được cung cấp cho các nhà máy này, họ sử dụng chung loại máy móc và vải để tiết kiệm trong việc tính toán chính xác thời gian, định mức sản xuất sản phẩm.
Dự báo
Đặc điểm tương đối ổn định của hàng thể thao cho phép Decathlon thực hiện dự báo trước 3 năm. Kết quả của dự báo này là số lượng sản phẩm bán ra, về cụ thể sản phẩm và mẫu mã còn phụ thuộc tương đối nhiều vào thay đổi của thị trường.
Decathlon sử dụng dữ liệu quá khứ (historical data) về doanh số bán hàng, cũng như ý kiến của nhân viên tại từng cửa hàng để phục vụ cho hoạt động dự báo của mình tại trụ sở chính.
Mô hình quản trị chuỗi cung ứng dọc
Decathlon kiểm soát toàn bộ các khía cạnh từ thiết kế đến sản xuất và phân phối. Đây là một trong những yếu tố then chốt để sản xuất ra những hàng hóa giá rẻ.
Decathlon đã phát triển các thương hiệu riêng cho mỗi môn thể thao, đứng cạnh các thương hiệu quốc tế. Các sản phẩm được phát triển nội bộ không hề có chất lượng thấp mà thậm chí đã thể hiện một sự sáng tạo thực sự. Decathlon đi tiên phong trong lĩnh vực lều 2s hoặc bàn bóng bàn có thể gập lại, nhãn hiệu riêng của họ chiếm khoảng 80% doanh thu.
Mô hình sản xuất bền vững
Theo đuổi mục tiêu eco-designed với những thiết kế mới thân thiện với môi trường, Decathlon đã kéo dài vòng đời sản phẩm và hạn chế tối đa lượng rác thải ra môi trường. Họ đang dần thay thế các nguyên vật liệu truyền thống bằng nguyên vật liệu thân thiện với môi trường. Cụ thể, Decathlon sử dụng cotton sinh thái, loại nguyên vật liệu chỉ chiếm 12% tổng sản lượng cotton toàn thế giới. Ngoài ra, một số sản phẩm của Decathlon còn được sản xuất từ rác thải nhựa.
Đến năm 2019, 95% tổng lượng tiêu thụ cotton Việt Nam là đến từ các nguồn bền vững:
- Trong quá trình sản xuất, Decathlon đảm bảo giảm thiểu 28-30% việc lãng phí nguyên liệu thông qua tái sản xuất, đảm bảo hoàn toàn không tạo chất thải ra môi trường. Ví dụ, vải thừa sau khi cắt may sẽ được dùng lại để làm túi cho khách hàng.
- Decathlon sử dụng các loại năng lượng thân thiện như năng lượng gió, năng lượng mặt trời để vận hành sản xuất Trong năm 2019, 58.9% lượng điện tiêu thụ của Decathlon đến từ các loại năng lượng tái tạo.
- Decathlon luôn cam kết thực hiện tốt các quy định đảm bảo các vấn đề về quyền con người, điều kiện lao động đạt tiêu chuẩn, và yêu cầu các đối tác cũng phải tuân thủ những quy định đó.
Tiêu chuẩn chất lượng
Decathlon sở hữu hệ thống tiêu chuẩn chất lượng riêng cần được các nhà máy sản xuất tuân thủ. Hàng tháng, 15 kiểm soát viên của Decathlon sẽ đến các cơ sở sản xuất ở các quốc gia để kiểm tra, kiểm soát việc tuân thủ thực hiện các tiêu chuẩn chất lượng. Khung chất lượng sản phẩm thống nhất sẽ được lập ra bởi công ty và được xem xét/lập lại sau mỗi kỳ. Trong năm 2019, số lượng hàng trả lại liên quan tới chất lượng chỉ là 1213 /1 triệu sản phẩm bán ra.
Nhân sự
Năm 2019, Decathlon có 102.307 thành viên. Trong đó, chỉ 5% nhân viên làm công việc thiết kế và sản xuất. Bởi lẽ, hiện tại họ vẫn chủ yếu thuê ngoài sản xuất, các nhân viên của Decathlon sẽ có 2 nhiệm vụ là sản xuất một số sản phẩm và tìm ra phương pháp sản xuất hiệu quả để chuyển giao cho các đối tác.
Logistics toàn cầu
Phân phối
Hàng hóa sau khi sản xuất xong được lưu kho ở nhà máy một thời gian cho đến hạn giao hàng hoặc được lưu trong kho CFS để đóng hàng, chuẩn bị chuyển sang các hub CAC lớn (tuy theo nhu cầu từng mặt hàng). Cụ thể ở Đông Nam Á, hàng hóa được lưu kho tại Malaysia – Tanjung Pelepas (CAC), tại đây hàng hóa được lưu trữ với số lượng lớn và sản phẩm được lưu kho có vòng quay hàng tồn kho thấp. Sau đó, hàng hóa từ các CAC sẽ được chuyển về CAR (ở từng quốc gia). Các CAR được đặt gần các cửa hàng để đáp ứng nhu cầu nhanh chóng của khách hàng. Ví dụ, một CAR khác tại Saint Quentin Fallavier cung cấp hàng hoá cho khoảng 50 cửa hàng khác nữa. Ngoài ra, cửa hàng tại Ecully (Pháp) được cung ứng hàng hóa từ 1 đến 2 lần/ngày và cũng được gom cùng với cửa hàng Limonests gần đó để giảm chi phí vận chuyển.
Không giống như Zara sử dụng hệ thống phân phối tập trung (tất cả các sản phẩm sẽ được tập hợp tập trung lại các hub chính ở Tây Ban Nha), bên cạnh sử dụng CAR và CAC, hàng hóa của Decathlon có thể được phân phối trực tiếp từ nhà máy đến các cửa hàng tại quốc gia đặt nhà máy sản xuất. Ví dụ, hàng hóa của Decathlon Việt Nam 80% từ CAC Malaysia và 20% đến trực tiếp từ các nhà sản xuất tại Việt Nam, hàng hóa sẽ được lưu trữ tại các kho do đơn vị thuê ngoài, sau đó được chuyển trực tiếp về cửa hàng. Điều này sẽ giúp giảm chi phí vận chuyển.
Sự khác biệt trong mô hình chuỗi cung ứng này hình thành bởi sự khác nhau cơ bản của dòng sản phẩm. Đối với Zara và H&M sở hữu đặc tính sản phẩm là “thời trang nhanh”, các sản phẩm cần bắt kịp xu hướng. Trong khi đó, sản phẩm thể thao là sản phẩm không có tính mùa vụ hay phải theo trend. Vòng đời sản phẩm dài hơn so với các sản phẩm từ thời trang nhanh. Chính vì sự khác nhau giữa đặc điểm dòng sản phẩm đã dẫn đến sự khác nhau giữa việc lưu kho.
Quản trị dự trữ
Ngày nay, việc bổ sung được tự động hóa cho hầu hết các sản phẩm. Cứ sau 10 phút, phần mềm quản lý kho hàng sẽ cập nhật chính xác lượng tồn kho của mặt hàng đó dựa trên các mã RFID gắn trên từng sản phẩm. Tuy nhiên, phần mềm không tính đến những thay đổi mang tính mùa vụ như thời tiết, kỳ nghỉ lễ, v.v. do đó, vẫn cần sự can thiệp của con người trong hoạt động dự báo. Với hệ thống bổ sung này, tỷ lệ sẵn có của sản phẩm là số nguyên từ 95% đến 98%. Hiện tại, vòng quay hàng tồn kho là khoảng 70%, có nghĩa là mỗi tuần có từ 1 đến 2 đơn đặt hàng cho mỗi sản phẩm.
Đối với một số sản phẩm hiếm khi được bán và có thời gian bảo quản lâu hơn, chúng có thể ở trong kho trong 40 ngày. Trong những năm tới, một trong những mục tiêu của Decathlon là giảm thời gian lưu trữ sản phẩm trong cửa hàng, trong khi vẫn giữ nguyên tỷ lệ còn hàng. Ngoài ra, với mô hình “Just in time”, chuỗi cung ứng Decathlon cho phép các cửa hàng có được bất kỳ mặt hàng nào trong vòng chưa đầy 48 giờ sau khi thanh toán.
Bao bì đóng gói
Decathlon cho rằng bao bì sản phẩm không giúp cho việc tập luyện thể thao. Vậy nên Decathlon thiết kế đơn giản, giảm thiểu ảnh hưởng đến môi trường và không sử dụng nilon để bao gói.
Xử lý hàng hóa
Xử lý hàng hóa tại trung tâm Logistics của Decathlon, gồm 3 khu vực khác nhau:
- Kệ lấy hàng
- Khu vực tiếp nhận và gửi hàng
- Khu vực giá kệ Pallet
Các trung tâm Logistics Decathlon sử dụng mã SKU phân loại hàng hóa nhằm tối ưu hóa cho việc kiểm soát kho hàng nội bộ và sử dụng tiêu chuẩn ABC, phân loại và kiểm soát hàng tồn kho.
Khi có đơn đặt hàng, nhân viên vận hành sẽ xếp hàng hóa thủ công theo mã hàng hóa SKU và đưa chúng lên băng chuyền, băng tải sẽ chuyển chúng trực tiếp đến khu vực xác minh và đóng gói. Quá trình xử lý trong kho kết thúc, nhân viên kho xác minh đơn đặt hàng không có lỗi, họ niêm phong hàng hóa, kết hợp và phân phối các gói hàng lẻ tạo thành một đơn vị tải để vận chuyển trên các pallet, phân loại theo khách hàng hoặc tuyến đường vận chuyển. Các pallet từ cùng một đơn hàng hoặc tuyến đường được nhóm lại với nhau, giúp hợp lý hóa cho việc xếp hàng, nâng cao hiệu quả và tránh lãng phí thời gian.
Vận tải
Các đối tác của Decathlon sử dụng một hệ thống chia sẻ phương tiện máy bay. Theo đó, những hàng hoá có thời gian lưu kho dự kiến lớn hơn 3 tuần sẽ không được coi là hàng hoá “khẩn” và sẽ không được vận chuyển qua đường hàng không.
Loại hình “xanh” hơn so với hàng không là đường sắt đang được Decathlon tận dụng nhiều hơn. Năm 2017, việc sử dụng đường sắt đã rút ngắn thời gian vận chuyển từ Vũ Hán (Trung Quốc) đến Pháp từ 3-4 ngày (ban đầu là 26 ngày). Cùng với đó, kích thước các block train đã giảm xuống 20 containers thay vì 40 như trong năm 2018.
Vận tải đường biển vẫn là loại hình phổ biến nhất, rẻ nhất và cũng ít ô nhiễm môi trường nhất, với 82,2% khối lượng vận chuyển của Decathlon. Decathlon áp dụng hình thức gom hàng của các đối tác tới một công ty vận tải biển có cam kết với chương trình “Clean Cargo Working Group”.
Ngoài ra, Decathlon khuyến khích nhân viên của mình sử dụng các hình thức di chuyển “Xanh” như xe đạp, phương tiện công cộng, carsharing, v.v. Chiều ngược lại của xe tải được sử dụng để đưa móc treo từ cửa hàng về lại nhà kho.
Tái chế, xử lý rác thải và quản lý nguồn năng lượng
Decathlon kiểm soát rác thải từ trong mọi khâu, từ khâu thiết kế (các thiết kế tối giản và eco-design), sản xuất, đóng gói cho đến bán hàng (tăng vòng đời thứ 2 của sản phẩm, tái chế móc treo, rác thải)
- RESELL: Triển khai chương trình “Decathlon Occasion”, Decathlon thực hiện mua lại các sản phẩm đã cũ (trong tình trạng tốt) và đối với sản phẩm B’twin bikes and skis ở một số cửa hàng. Năm 2019, 20000 sản phẩm secondhand được bán ra ở Pháp.
- REPAIR: 79% móc treo (hanger), tương đương với 28,4 triệu móc treo được tái sử dụng (tăng 238% so với 2018). Nhờ vào mạng lưới workshop trên 26 khu vực, các sản phẩm có thể được sửa chữa, phụ tùng và thậm chí cá nhân hoá. Hơn nữa, họ cũng thay thế bằng các bộ phận dễ tương thích và có sẵn trên thị trường, như vậy bất kì ai cũng có thể sửa chữa sản phẩm một cách dễ dàng. Ngoài ra, Decathlon còn triển khai hình thức cho thuê xe đạp, các công cụ leo núi,… để khuyến khích việc sử dụng hơn là sở hữu.
- DONATE: Chiến dịch quyên góp được bắt đầu vào năm 2017 với sứ mệnh mang tới vòng đời thứ hai cho các sản phẩm bị trả lại, bị lỗi, sản phẩm trưng bày và thử nghiệm. Các cửa hàng có thể quyên góp tới các tổ chức ở địa phương và các tổ chức quốc gia.
- WASTE: Việc xử lý rác thải được triển khai ở cấp độ địa phương đã giúp cho tỉ lệ rác thải được phân loại năm 2019 tại các cửa hàng đạt mức 39% và ở các nhà kho đạt 63%. Mỗi quốc gia sẽ xử lý rác thải một cách độc lập. Với cam kết RE100 vào năm 2018, Decathlon hướng đến giảm thải lượng CO2 bằng cách sử dụng 100% năng lượng tái tạo vào năm 2026.
Tạo lập kênh thị trường toàn cầu
Kênh thị trường toàn cầu của Decathlon sẽ được phân tích dựa trên mô hình 4P trong marketing.
Sản phẩm (Product)
Danh mục sản phẩm của Decathlon bao gồm thiết bị thể thao, phụ kiện, quần áo, giày dép, v.v. Decathlon có một bộ sưu tập đa dạng các sản phẩm cho tất cả các môn thể thao bao gồm bóng đá, bóng chày, bóng rổ, cricket, cầu lông, bắn cung, bi-a, phi tiêu, khúc côn cầu, giày patin, bóng chuyền và thậm chí môn lặn. Ngoài ra, Decathlon cũng cung cấp các sản phẩm từ các thương hiệu riêng của mình như Artengo, Domyos, Kalenji, New Feel, Inesis, Oxelo và nhiều hãng khác.
Giá (Price)
Decathlon luôn nỗ lực khuyến khích các môn thể thao trên toàn thế giới. Do đó, Decathlon luôn đảm bảo mọi sản phẩm đều có sẵn với giá cả phải chăng (duy trì ở mức thấp hơn khoảng 20% so với các đối thủ cạnh tranh) nhưng vẫn đảm bảo chất lượng.
Địa điểm (Place)
Năm 2019, có tổng cộng 1,647 cửa hàng trên toàn thế giới (tăng 9% so với năm 2018), trong đó có 97 cửa hàng và kho được cấp chứng nhận về thân thiện với môi trường, như LEED, DGNB, BREEAM. Tất cả các cửa hàng mới của đều sử dụng công nghệ LED với thiết kế thân thiện với môi trường (eco-design) và hệ thống kiểm soát năng lượng tiêu thụ theo thời gian thực với 68 cửa hàng được lắp đặt pin năng lượng mặt trời.
Đối với việc mua hàng trực tuyến, các trung tâm phân phối chịu trách nhiệm vận chuyển và giao hàng. Do hệ thống logistics và phân phối hiệu quả, Decathlon có thể duy trì mục tiêu thời gian giao hàng là 72 giờ.
Xúc tiến (Promotion)
Decathlon tự quảng bá mình như một thương hiệu sáng tạo với những sản phẩm có chất lượng cao. Decathlon sử dụng các trung tâm nghiên cứu và phát triển để đáp ứng các nhu cầu của khách hàng và kết nối với họ. Trải nghiệm độc đáo của khách hàng tại cửa hàng, nơi mọi người có thể dành thời gian để biết thêm về môn thể thao và tận hưởng thời gian mua sắm của họ chính là sự khác biệt trong bán hàng của Decathlon.
Đối với Decathlon, sự hài lòng của khách hàng là ưu tiên hàng đầu. Tất cả các sản phẩm của Decathlon đều được bảo hành ít nhất 2 năm và một số được bảo hành trọn đời.
Vào cuối mỗi mùa, Decathlon luôn có những chương trình khuyến mại hấp dẫn lên đến 75% cho các sản phẩm. Ngoài ra, Decathlon còn có các chương trình tặng quà và voucher mua hàng vào các dịp đặc biệt.
Nhật Huyền
Chuỗi cung ứng của Decathlon (Phần 1: Quản lý nguồn cung ứng bền vững)
