Lịch sử hình thành
Điểm qua một chút về lịch sử hình thành của Decathlon, Decathlon lần đầu xuất hiện trên thị trường từ năm 1976 tại Lille (Pháp), sở hữu một chuỗi hệ thống bán lẻ và cũng như hàng loạt thương hiệu đồ thể thao độc quyền. Sau một thập kỷ, Decathlon bắt đầu mở rộng thị trường ra nước ngoài tại Đức năm 1986, Tây Ban Nha năm 1992, Trung Quốc năm 2003, Ấn Độ năm 2009, v.v. và tháng 4 năm 2019 có cửa hàng đầu tiên tại Hà Nội, Việt Nam. Năm 2008, Decathlon đã đánh bại các đối thủ cạnh tranh của mình (dựa trên 3 tiêu chí: tỷ suất lợi nhuận, thị phần và doanh thu) để trở thành hệ thống bán lẻ dẫn đầu nước Pháp và đứng thứ 3 trên toàn cầu. Decathlon nổi tiếng với slogan “Sports for all and All for sports” (Thể thao cho tất cả, tất cả vì thể thao).
Sản phẩm của Decathlon
Decathlon chuyên cung cấp các sản phẩm thể thao, tuy các môn thể thao được chơi thay đổi theo mùa, song các thiết kế của sản phẩm không thay đổi liên tục, thường xuyên và chạy theo xu hướng thay đổi nhanh của khách hàng như các nhãn hàng thời trang nhanh nổi tiếng Zara hay H&M. Điều này dẫn tới vòng đời sản phẩm dài hơn so với các sản phẩm thời trang nhanh thông thường. Danh mục sản phẩm Decathlon đa dạng, phong phú, có thể kể tới bao gồm:
- Quần áo, giày dép
- Phụ kiện thể thao (balo, mũ, kính râm, v.v.)
- Thiết bị, dụng cụ thể thao (xe đạp, tạ, bình nước, dụng cụ cắm trại, v.v.)
Giá cả các sản phẩm của Decathlon tương đối hợp lý, có thể đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng khách hàng khác nhau, có những sản phẩm vài chục ngàn cho đến và triệu đồng.
Tổng quan chuỗi cung ứng của Decathlon
Chú thích:
- Rank 1 Supplier: Nhà cung cấp cấp 1
- Rank 2 Supplier: Nhà cung cấp cấp 2
- CFS-Container Freight Station: trạm gom hàng
- CAR-Regional Warehouse: kho khu vực
- CAC-Continental Warehouse: Kho lục địa
Chuỗi cung ứng của Decathlon được bắt đầu từ những nhà cung cấp nguyên vật liệu nhỏ nhất, có thể là nhà cung cấp cấp 2 hoặc cấp 3, tùy theo từng loại sản phẩm, các nhà cung cấp này sẽ cung cấp nguyên vật liệu để sản xuất sản phẩm cho các nhà cung cấp cấp 1 (có thể gọi là nhà sản xuất thành phẩm). Decathlon sẽ tập hợp hàng hóa từ các nhà cung cấp cấp 1 của họ tại các kho CFS, vận chuyển quốc tế tới các kho lục địa (CAC), thực hiện lưu trữ và phân tách hàng hóa, kiểm tra chất lượng tại đây, trước khi chuyển tới các khu vực (CAR), và cuối cùng là phân phối tới từng cửa hàng để bán cho khách hàng.
Trong bài viết này sẽ đề cập tới khâu đầu tiên trong chuỗi cung ứng toàn cầu của Decathlon: Mua sắm toàn cầu (Procurement), các hoạt động khác như sản xuất, logistics, marketing,v.v sẽ được nhắc tới trong các bài viết tiếp theo.
Đánh giá nhu cầu thị trường
Để lên được kế hoạch bán hàng, kế hoạch sản xuất, sau đó tới kế hoạch mua sắm nguyên vật liệu, Decathlon cần thực hiện việc đánh giá nhu cầu thị trường dựa trên nền văn hóa, phong tục tập quán, đặc điểm địa lý, v.v. của các quốc gia. Từ đó để xác định sản phẩm mặt hàng nào phù hợp với thị trường, toàn bộ thông tin nghiên cứu thị trường sẽ được tổng hợp tại trụ sở chính của Decathlon để lên kế hoạch nguyên vật liệu, phân phối yêu cầu sản xuất tới từng nhà cung cấp của Decathlon.
Hoạt động mua sắm toàn cầu thực sự đóng vai trò quan trọng đối với Decathlon, bởi cũng như nhiều thương hiệu thể thao nổi tiếng khác, doanh nghiệp đến từ Pháp này hầu như không sở hữu bất cứ nhà máy nào và hầu hết sản phẩm của họ đều đến từ các nhà cung cấp. Việt Nam có tương đối nhiều nhà cung cấp của Decathlon, chủ yếu sản xuất áo quần – chiếm 50% tổng số lượng sản phẩm Việt Nam cung cấp, tiếp theo là giày dép – chiếm 36%.
Nguồn cung bền vững
Một đặc điểm nổi bật trong chiến lược mua sắm toàn cầu của Decathlon, và cũng tương đối phổ biến đối với các tập đoàn đa quốc gia (MNC) hiện nay là hướng tới phát triển bền vững và thân thiện với môi trường. Họ có những chính sách nhất định để đảm bảo nguồn cung nguyên vật liệu, sản phẩm bền vững như với 76% nguồn cung ứng bông và 17.2% nguồn cung ứng polyester là từ nguồn cung ứng bền vững, 53.8% các kỹ sư được đào tạo để đánh giá tác động môi trường của sản phẩm và có chứng nhận nhà cung cấp nguyên vật liệu sản xuất. Đồng thời, công ty yêu cầu các nhà cung cấp trực tiếp xác minh sự tuân thủ về nguyên vật liệu có nguồn gốc trong chuỗi cung ứng của họ theo danh sách các chất bị hạn chế, các yêu cầu và hướng dẫn điều lệ xã hội (86% nhà cung cấp cam kết xử lý chất hóa học bằng cách ký danh sách các chất hạn chế của Decathlon). Đội sản xuất của Decathlon ở từng quốc gia sẽ duy trì mối quan hệ với các nhà cung cấp với các tiêu chuẩn về phát triển bền vững, chất lượng và liên tục cải tiến. Tích hợp đào tạo về phát triển bền vững cho nhân viên mua hàng như đào tạo về đo lượng khí thải CO2 và nâng cao nhận thực về vấn đề lao động cho công nhân viên.
Tìm kiếm và thiết lập quan hệ với nhà cung cấp
Kế hoạch mua hàng của Decathlon chia nhà cung cấp thành hai loại:
- Nhà cung cấp đối tác phục vụ cho dự án cung cấp.
- Nhà cung cấp dài hạn có mối quan hệ hợp tác lâu dài, những nhà cung cấp này có công nghệ độc quyền hoặc sản xuất cho Decathlon với số lượng lớn, trở thành liên minh chiến lược của Decathlon.
Decathlon kiểm soát nhà cung cấp, kể cả nhà thầu phụ của nhà cung cấp. Họ chia nhà cung cấp của họ thành những phân khúc khác nhau:
- Nhà cung cấp cấp 1 – những người trực tiếp ký hợp đồng với Decathlon có thể là nhà cung cấp sản phẩm, lắp ráp, hoàn thành và bán thành phẩm thông qua hợp đồng sản xuất hoặc cung cấp nguyên liệu thô hoặc linh kiện thông qua hợp đồng mua bán (năm 2019 có 1007 nhà cung cấp cấp 1, 2.3% nhỏ hơn so với 2018).
- Nhà cung cấp cấp 2 là những nhà cung cấp có mối quan hệ thương mại với nhà cung cấp cấp 1, Decathlon có quyền can thiệp vào việc lựa chọn hoặc đánh giá nhà cung cấp cấp 2. Tuy nhiên không can thiệp vào quan hệ thương mại và vấn đề pháp lý giữa nhà cung cấp 1 và 2 (năm 2019 có 346 nhà cung cấp cấp 2, 9% lớn hơn so với 2018).
Trước khi bắt đầu mối quan hệ với nhà cung cấp, công ty đảm bảo trang web và hoạt động sản xuất của nhà cung cấp đáp ứng các yêu cầu xã hội cơ bản của Decathlon.
- Các nhà cung ứng phải cam kết tuân theo Điều lệ xã hội công ty (Code of Conduct) – thiết lập các yêu cầu an toàn và nhân quyền trong nhiều khía cạnh như lao động trẻ em, giờ làm việc và phân biệt đối xử (đảm bảo trách nhiệm xã hội). Nếu họ có bất kỳ vi phạm nào về các điều khoản này, công ty sẽ ngay lập tức ngừng sản xuất và giao dịch với họ.
- Trong thỏa thuận sản xuất và cung ứng, nhà cung cấp cho Decathlon phải cam kết chỉ sản xuất tại các địa điểm và vùng lãnh thổ được khai báo và xác minh. Bất kỳ hợp đồng thầu phụ không được khai báo là hoàn toàn bị cấm (địa điểm sản xuất phải được khai báo và xác minh với Decathlon).
Quy trình đánh giá nhà cung cấp
Decathlon thực hiện đánh giá từ khi bắt đầu tìm hiểu và thiết lập mối quan hệ đối tác và đánh giá thường xuyên trong suốt quá trình hợp tác. Những đánh giá này được thực hiện bởi các kiểm soát viên xã hội nội bộ công ty (được đào tạo theo tiêu chuẩn SA 8000) hoặc bởi các đơn vị bên ngoài. Tần suất đánh giá liên quan đến mức độ rủi ro của một quốc gia. Mặc dù tần suất đánh giá là khác nhau giữa các quốc gia, mạng lưới tiêu chuẩn đánh giá là giống nhau cho tất cả. Trong mỗi đánh giá, giám định viên đảm bảo rằng nhà cung cấp tuân thủ luật pháp địa phương. Nếu các yêu cầu của Decathlon đòi hỏi khắt khe hơn, công ty cũng đảm bảo tuân thủ các yêu cầu đó. Bất kỳ sự không phù hợp nào được phát hiện đều được báo cáo cho các team sản xuất Decathlon địa phương, những người đảm bảo xây dựng kế hoạch hành động với các nhà cung cấp và đảm bảo hiệu quả việc thực hiện.
Decathlon thực hiện hệ thống đánh giá trên thang điểm từ A đến E (A là mẫu mực, E là không thể chấp nhận được). Nếu nhà cung cấp được đánh giá E, công ty yêu cầu nhà cung cấp phải:
- Thực hiện hành động ngay lập tức để loại bỏ rủi ro vào ngày nó được phát hiện.
- Phân tích vấn đề để xác định nguyên nhân gốc rễ của nó và đưa ra một hành động khắc phục mang lại giải pháp bền vững. Kế hoạch hành động này sẽ được phê duyệt bởi một người đánh giá nội bộ không quá 3 tháng sau khi đánh giá. Nếu tình hình không thể được giải quyết cùng ngày hôm đó, Decathlon sẽ ngừng sản xuất và chặn mọi lô hàng tiếp theo của sản phẩm.
- Dữ liệu lịch sử và sự theo dõi các đánh giá và các kế hoạch hành động được ghi lại trong cơ sở dữ liệu của nhà cung cấp nội bộ mà tất cả các bên liên quan đều có thể truy cập được.
Giám sát mua hàng
Decathlon sở hữu 42 văn phòng sản xuất ở 24 quốc gia và đồng thời làm việc với các nhà cung cấp ở 23 quốc gia khác. Đội ngũ của Decathlon sẽ làm việc với nhà sản xuất ở những quốc gia họ đặt văn phòng và những nhà sản xuất gần đó nếu quốc gia đó không có văn phòng sản xuất.
Để duy trì vị thế thương hiệu nổi tiếng toàn cầu, đảm bảo chất lượng, giá thành sản phẩm bên cạnh việc duy trì lợi nhuận của công ty mà vẫn hoàn thành mục tiêu cung ứng bền vững, Decathlon đã thiết lập và thực hiện rất nhiều chính sách, đòi hỏi sự nỗ lực, không ngừng sáng tạo và chăm chỉ của cả đội ngũ. Tuy nhiên, quản lý và phối hợp hệ thống nhà cung ứng đồ sộ liệu có yếu tố duy nhất làm nên thành công của toàn bộ chuỗi cung ứng Decathlon? Hoạt động sản xuất và Logistics của Decathlon có gì đặc biệt? Hãy cùng The Logistician tìm hiểu sâu hơn ở các bài viết tiếp theo nhé.
Nhật Huyền
