“Phát súng cảnh cáo” đến từ Bắc Kinh
Vừa qua, Bắc Kinh đã chính thức đưa ra các hạn chế xuất khẩu đối với các nguyên liệu thiết yếu trong sản xuất chất bán dẫn, thiết bị liên lạc và pin năng lượng mặt trời. Cụ thể, hai chất bị hạn chế xuất khẩu bao gồm: germani và gali.
Theo Bộ Thương mại Trung Quốc, các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với hai chất này bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/8. Việc siết chặt quyền kiểm soát đối với hai chất kim loại này được cho là “đòn đánh lớn” của Bắc Kinh nhằm đáp trả những động thái Washington đã làm để hạn chế Trung Quốc dùng công nghệ Mỹ trong phát triển ứng dụng quân sự và điện toán nâng cao.
Cựu Thứ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Wei Jianguo cũng nhận định đây là “cú đấm nặng nề được cân nhắc kỹ lưỡng” và cũng là “nước cờ khai phá mở đường” cho các biện pháp đối phó khác của Trung Quốc.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Wang Wenbin đã gửi thông điệp ẩn ý rằng biện pháp hạn chế xuất khẩu là lời phản đối dõng dạc cho việc “một số quốc gia mở rộng quá mức khái niệm an ninh lãnh thổ, lạm dụng quyền kiểm soát xuất khẩu và thực hiện các hành vi thái quá như trấn áp và kiểm soát các nước.”
Liệu Mỹ có quyết định “ăn miếng trả miếng”?
Ngày 6/7, chính quyền của Tổng thống Mỹ Biden đã thể hiện rõ sự phản đối kịch liệt trước “đòn trả đũa” của Trung Quốc.
Trong email gửi tòa soạn South China Morning Post, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ chia sẻ: “Động thái này càng thể hiện rõ việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng là điều cần thiết.” Ông cũng đồng thời cho biết thêm rằng Washington sẽ “cùng với các bên đối tác và đồng minh giải quyết vấn đề này và cùng nhau củng cố khả năng phục hồi của các chuỗi cung ứng quan trọng.”
“Khi ở Bắc Kinh, Bộ trưởng Bộ Janet Yellen sẽ thảo luận với các quan chức Trung Quốc về tầm quan trọng của hai bên – với tư cách là hai nền kinh tế lớn nhất thế giới – trong việc quản lý mối quan hệ giữa hai nước một cách có trách nhiệm, trao đổi trực tiếp về các mối quan tâm và giải quyết các thách thức toàn cầu,” Bộ Tài chính cho biết.
Tờ Wall Street Journal đưa tin rằng chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đang cân nhắc các quy định mới để ngăn các công ty Trung Quốc tiếp cận các dịch vụ điện toán đám mây cung cấp bởi những gã khổng lồ công nghệ Mỹ như Amazon và Microsoft.
Phản ứng của các nước bên lề cuộc chiến
Tuần trước, dưới sự dẫn dắt của Hoa Kỳ, Hà Lan đã công bố các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới đối với sản xuất chip công nghệ cao. Một số đồng minh khác của Hoa Kỳ cũng đã và đang phân tích mức độ ảnh hưởng của các hạn chế mới từ Bắc Kinh đối với nền kinh tế của họ và đang tìm ra cách đáp trả thích hợp.
Ngày 5/7, Ủy ban Châu Âu đã kêu gọi chính quyền Trung Quốc “áp dụng cách tiếp cận trong đó các biện pháp hạn chế và kiểm soát phải có sự cân nhắc về mặt an ninh rõ ràng và phải phù hợp với các quy tắc của tổ chức thương mại thế giới”.
Các công ty Nhật Bản nhập khẩu số lượng lớn germani và gali của Trung Quốc. Ngày 4/7, phát ngôn viên của chính phủ Nhật Bản cho biết rằng “ý định của vấn đề và chính sách hoạt động của Trung Quốc sẽ được chúng tôi xác nhận và các quy tắc của WTO sẽ cần phải được tuân thủ”.
Tuy nhiên, Đài Loan, quê hương của nhà sản xuất chất bán dẫn cao cấp lớn nhất thế giới, đã dự đoán rằng quy định mới của Trung Quốc sẽ không ảnh hưởng quá nhiều đến ngành công nghiệp chip của họ.
“Đài Loan nhập khẩu nguyên liệu tinh chế nên tác động ngắn hạn bị hạn chế,” Wang Mei-hua, Bộ trưởng Bộ Kinh tế, phát biểu với các phóng viên tại Đài Bắc ngày 4/7.
Triệu Thiện