Thế giới vừa được chứng kiến phiên giảm sâu lịch sử của giá dầu tại Mỹ, xuống dưới mức âm vào thứ 2, ngày 20/04. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc người tiêu dùng ở Mỹ sẽ được đổ xăng miễn phí.
Đại dịch Covid-19 đã giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế toàn cầu, và có ảnh hưởng nghiêm trọng tới nhu cầu tiêu thụ xăng dầu. Mặc dù sản lượng khai thác dầu thô đã được cắt giảm 10 triệu thùng/ngày, tình trạng dư cung và thiếu kho bãi cho lượng xăng dầu dư thừa là một trong những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng trượt giá mạnh của dầu thô.
Theo AAA – Tổ chức du lịch phổ thông lớn nhất Bắc Mỹ, tại phiên giao dịch ngày 20/04, mức giá trung bình của 01 galông (gallon)1 xăng đạt 1,81 USD, giảm 5 cent trong một tuần, và 36 cent kể từ thời điểm lệnh cách ly xã hội được thực thi một tháng trước.
Việc giá dầu thô rơi tự do xuống mức âm là kết quả của những biến động bất thường trong thị trường dầu thô. Nhu cầu về lượng dầu WTI (West Texas Intermediate)2 cho hợp đồng tháng 5 trong phiên giao dịch trước ngày đáo hạn 21/04 thấp đến mức khiến cho giá giảm sâu kỷ lục. Các chuyên gia nhận định nguyên nhân xuất phát từ vấn đề thiếu hụt kho bãi chứa dầu. Tuy nhiên, mức giá cho hợp đồng tháng 6 được kỳ vọng sẽ chỉ giảm 10%, xuống còn 22 USD/thùng.
Tom Kloza, trưởng bộ phận phân tích của Oil Price Information Service (Tạm dịch: Tổ chức Dịch vụ thông tin giá dầu), cho hay: “Với những hợp đồng tương lai3, mức giá tại thời điểm đáo hạn có thể bị biến động vượt quá tầm kiểm soát. Và sự rối loạn trong giá dầu ngày hôm nay là một ví dụ điển hình.”
Liệu giá dầu thô giảm mạnh có đồng nghĩa với việc giá xăng cũng đạt mức âm kỷ lục?
Giá xăng bán sỉ – thay vì giá dầu thô – là tiêu chí phản ánh tốt nhất mức giá bán lẻ. Thực tế, tại phiên giao dịch ngày 20/04, giá xăng không trượt dốc mạnh như giá dầu. Mức giá xăng đóng cửa phiên giảm xuống 67 cent/galông – gần như gấp đôi mức giá giao dịch vào tuần trước.
Đại diện của National Association of Convenience Stores (Tạm dịch: Hiệp hội cửa hàng tiện lợi quốc gia), ông Jeff Lenard, đã nhấn mạnh: “Chắc chắn có một sự liên hệ nào đó giữa mức giá giao sau của dầu và xăng bán buôn, tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc giá dầu giảm mạnh sẽ kéo theo giá xăng tuột dốc theo.”
Tương tự, giá giao sau của xăng bán buôn cũng không quyết định hoàn toàn mức giá bán lẻ. Hầu hết các trạm xăng đều có hợp đồng quy định một mức giá có bao gồm giá tương lai. Hơn nữa, mức giá bán lẻ cuối cùng không chỉ dựa trên giá bán buôn, mà còn xét đến nhiều loại chi phí khác. Theo The US Energy Information Administration (Tạm dịch: Cơ quan thông tin năng lượng quốc gia) ước tính năm 2019, với mức giá xăng trung bình đạt 2,6 USD/galông, chi phí quảng cáo và vận chuyển chiếm khoảng 39 cent/galông; chi phí lọc dầu và lợi nhuận chiếm trung bình 34 cent/galông.
Khi lượng xăng tiêu thụ giảm xuống ít nhất một nửa, nhiều chủ trạm xăng sẽ lựa chọn tăng tỷ lệ lợi nhuận trên mỗi galông để bù đắp chi phí vận hành.
Ngoài các chi phí trên, mức giá xăng bán lẻ còn phải tính đến thuế xăng dầu. Người tiêu dùng tại Mỹ phải chi trả 18 cent/galông cho thuế xăng liên bang, cộng thêm một mức thuế xăng theo từng bang – trung bình 36 cent/galông. Tổng số thuế xăng phải nộp tương đương với 54 cent/galông.
Tóm lại, cho dù giá dầu rớt xuống mốc lịch sử chưa từng ghi nhận trong quá khứ, người dân Mỹ vẫn phải trả một khoản tiền nhất định để được đổ xăng./
Chú thích:
- Galông – Gallon: Đơn vị đo thể tích chất lỏng, được sử dụng rộng rãi ở Mỹ, Anh và một số nước tại châu Âu, châu Mỹ. 1 Gallon Mỹ = 3,785411784 lít; 1 Gallon Anh = 4,54609 lít. 1 thùng (barrel) có thể chứa 42 Gallon Mỹ, tương đương với hơn 158 lít.
- WTI (West Texas Intermediate): Loại dầu thô được khai thác tại Texas, Mỹ. Là loại dầu nhẹ, có lượng sulphur thấp hơn 1%, phù hợp để lọc thành xăng. WTI là loại dầu sử dụng cho mô hình định giá dầu tại Mỹ. Ngoài WTI, thế giới còn có một loại dầu thô được sử dụng rộng rãi và là cơ sở tính giá dầu quốc tế, đó là dầu Brent. Dầu Brent được khai thác tại vùng Biển Bắc, cũng là loại dầu dùng để lọc thành xăng. Việc khai thác dầu và định giá dầu Brent được kiểm soát bởi Tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC)
- Hợp đồng tương lai/Hợp đồng giao sau: là hợp đồng được chuẩn hóa để giao dịch, mua bán một số loại hàng hóa nhất định, ở một mức giá nhất định, vào một ngày xác định trong tương lai. Ngày xác định trong tương lai đó được gọi là ngày giao hàng, hoặc ngày thanh toán cuối cùng. Hai bên giao dịch chỉ thỏa thuận về mức giá, không có bất cứ thỏa thuận nào khác.
Translated & Edited by: Dandelion
