Nỗi lo ngại của Nhật Bản đã trở thành hiện thực
Ngày 12/7, chính quyền Đặc khu Hành chính Hồng Kông (Trung Quốc) thông báo sẽ cấm ngay lập tức việc nhập khẩu hải sản từ 10 quận gồm Tokyo, Fukushima, Chiba, Tochigi, Ibaraki, Gunma, Miyagi, Niigata, Nagano và Saitama, ngay khi Nhật Bản bắt đầu xả nước thải từ Nhà máy điện hạt nhân Fukushima.
Danh sách sản phẩm cấm nhập khẩu bao gồm tất cả các loại hải sản sống, đông lạnh, làm lạnh, sấy khô hoặc bảo quản khác, muối biển và rong biển sống hoặc đã chế biến.
Đồng thời, 10 quận này cũng sẽ được Hải quan Trung Quốc liên tục tăng cường giám sát và kiểm tra nghiêm ngặt nồng độ phóng xạ của các loại thực phẩm khác nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm và sức khỏe cộng đồng, dựa trên nguyên tắc phòng ngừa. Đối với các tỉnh khác, phía Trung Quốc cũng sẽ rà soát chặt chẽ các giấy tờ về thực phẩm, đặc biệt là hải sản.
Lệnh cấm đã được giới chức cấp cao Nhật Bản dự đoán trước và lo ngại đây cũng có thể là một động thái “trả đũa” kinh tế của Trung Quốc.
Cũng trong ngày 12/7, Tổng Thư ký Hành chính Hồng Kông Trần Quốc Cơ và Cục trưởng Cục Môi trường Hồng Kông Tạ Triển Hoàn đã nhắc nhở Tokyo rằng cho đến khi cộng đồng quốc tế đạt được sự đồng thuận, phía Nhật Bản không nên đơn phương xả nước thải từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima ra biển để tránh những hậu quả không thể khắc phục đối với môi trường.
Bằng chứng khoa học nhưng vẫn chưa đủ thuyết phục
Ngày 4/7, Nhật Bản đã cung cấp các bằng chứng thực nghiệm đảm bảo sự an toàn của việc xả thải phóng xạ đã qua xử lý từ nhà máy Fukushima ra đại dương và đã được Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đánh giá kế hoạch đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.
Nội dung báo cáo tóm tắt của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) và các thông tin liên quan do phía Nhật Bản cung cấp đã được xem xét và rà soát bởi nhóm công tác liên ngành của chính quyền Đặc khu hành chính Hồng Kông. Tuy nhiên, trái ngược với kết quả báo cáo của IAEA, các chuyên gia ở Hồng Kông cho rằng không có gì đảm bảo thiết bị lọc có thể tiếp tục hoạt động hiệu quả trong thời gian dài mà không gây ra bất kỳ rủi ro tiềm ẩn nào đối với an toàn thực phẩm hoặc hệ sinh thái biển.
Ngày 6/7, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng đã đặt nghi vấn Nhật Bản chưa tham vấn đầy đủ cộng đồng quốc tế về việc xả thải.
Trung Quốc không phải quốc gia duy nhất
Lo ngại mức độ phóng xạ, Hàn Quốc cũng đã cấm nhập khẩu hải sản từ Nhật Bản. Ngày 3/7, lãnh đạo đảng Quyền lực Quốc dân (PPP) cầm quyền ở Hàn Quốc cho biết lệnh cấm nhập khẩu hải sản từ tỉnh Fukushima của Nhật Bản sẽ được áp dụng vô thời hạn cho đến khi người dân không còn lo ngại.
Trước đó, năm 2013, Hàn Quốc đã cấm nhập khẩu toàn bộ thủy sản từ 8 quận xung quanh nhà máy Fukushima của Nhật Bản do lo ngại rò rỉ phóng xạ từ sự cố năm 2011. Kể từ sau thảm họa, xuất khẩu thủy sản của Nhật Bản đã giảm 4 năm liên tiếp trước khi tăng trở lại.
Hàn Quốc và Trung Quốc hiện đang là những thị trường nhập khẩu thủy sản lớn nhất của Nhật Bản. Vì vậy, lệnh cấm nhập khẩu từ hai quốc gia này không chỉ nhằm phòng ngừa thực phẩm nhiễm phóng xạ mà còn giáng một “đòn mạnh” kinh tế vào lĩnh vực xuất khẩu của Nhật Bản, nhất là khi căng thẳng giữa các nước đang ngày càng leo thang.
Triệu Thiện
