Cước phí vận tải biển tăng, vận may và áp lực
Chỉ số XSI (Xeneta Shipping Index) toàn cầu đã tăng thêm 3,2% trong tháng 9 và đạt 211,39 điểm. Điều này cho thấy, giá cước tàu theo tháng đã tăng liên tiếp đến lần thứ 9 trong năm; cao hơn 91,5% so với cùng kỳ năm ngoái và hơn 86,1% so với cuối năm 2020.
*Chỉ số XSI được tính toán bởi công ty định giá cước vận tải Xeneta, thể hiện những thay đổi của thị trường vận tải container toàn cầu dựa trên hơn 280 triệu giá cước trên các hợp đồng trên khắp thế giới. (Nguồn: Xeneta)
Nhiều bằng chứng đều cho thấy, vận may của các hãng vận tải đã tăng lên đáng kể từ khi đại dịch bắt đầu. Patrik Berglund, CEO của Xeneta trụ sở Oslo, giải thích: “Năm nay, thị trường đã chứng kiến sự hội tụ độc đáo của 4 yếu tố: sự gián đoạn do Covid-19, tắc nghẽn cảng, nhu cầu đột biến và công suất tối đa. Chúng đã thổi bùng lên ngọn lửa của những kỷ lục liên tục bị phá”.
Chuỗi cung ứng toàn cầu đang chịu áp lực lớn và các chủ hàng không có lựa chọn nào khác ngoài việc trả tiền để đảm bảo lịch giao hàng, đặc biệt trước các dịp quan trọng như Giáng sinh. Do đó, phần lớn các hãng tàu đã được hưởng lợi từ giá cước cao với báo cáo kết quả tài chính kỷ lục, cùng các dự báo lạc quan cho giai đoạn sắp tới.
Trường hợp tiêu biểu phải kể đến là hãng tàu Hapag-Lloyd với lợi nhuận tăng gần 10 lần trong nửa đầu năm. Ngoài ra, EBITDA của CMA CGM tăng đột biến trong quý II. Trong khi đó, Maersk Lines ước tính EBITDA của nó từ mức 8,5 – 10,5 tỷ đô la, vốn đã rất cao nay còn tăng lên đến con số khổng lồ 22 tỷ đô la – 23 tỷ đô la.
**EBITDA (Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization) là chỉ số thể hiện thu nhập trước lãi vay, thuế, khấu hao. (Nguồn: Vietnambiz)
Cơ hội nào cho các chủ hàng?
Theo phân tích của Xeneta, các chủ hàng đang thử các chiến lược mới để tránh đàm phán một chiều và lấy lại quyền kiểm soát. Một số công ty lớn điển hình như IKEA và Home Depot, một công ty bán lẻ cung cấp các vật dụng gia đình, họ đã thuê riêng một con tàu nhằm mục đích giải quyết tình trạng tắc nghẽn chuỗi cung ứng và kiểm soát vấn đề cước phí vận tải biển tăng vọt. Các mặt hàng của họ thường cồng kềnh và có giá trị thấp, nên việc công ty thuê một tàu riêng chuyên chở sẽ đảm bảo được nguồn hàng cung cấp cho khách, giảm được chi phí trung bình lưu kho tại các bến cảng.
Mặc dù vậy, nhìn chung, các doanh nghiệp vẫn bị ảnh hưởng khá nặng và bị động trước những thay đổi bất ngờ trong giai đoạn bất ổn của chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tuy nhiên, tình hình hiện tại đang có dấu hiệu khởi sắc. Søren Skou, Giám đốc điều hành của A.P. Moller-Maersk cho rằng các hãng vận tải dường như đang kiểm soát lại được những bất ổn khi đạt tăng trưởng 7-8% về khối lượng đóng thùng và khoảng 400 tàu container đóng mới đã được đặt hàng cho đến nay. Điều này hứa hẹn một sự phục hồi trong ngành vận tải biển nói riêng và nền kinh tế nói chung.
Trước tình hình đó, nhiều hãng tàu đang cố gắng đảm bảo doanh thu khổng lồ từ việc tăng giá cước bằng cách “khóa” khách hàng vào các hợp đồng dài hạn hơn hoặc thậm chí cung cấp các giao dịch kéo dài nhiều năm với một số lợi ích đặc biệt cho khách hàng.
Với các chủ hàng đặt cọc trước, CMA CGM đã đưa ra quyết định dừng tất cả các đợt tăng tỷ giá giao ngay cho đến tháng 2 năm sau. Theo công ty, động thái này nhằm ưu tiên các mối quan hệ lâu dài với khách hàng trước tình huống chưa từng có trong ngành vận tải biển.
Vận mệnh của thị trường
Báo cáo XSI của Xeneta mới nhất đã đưa ra các phân tích về vận mệnh thị trường dựa trên giá cước theo thời gian thực (Real-Time Carrier Rates) trên cơ sở dữ liệu từ các chủ hàng lớn.
Theo đó, chỉ số giá cước nhập khẩu của châu Âu đã tăng 3,9% trong tháng 9, cho thấy điểm chuẩn XSI đã tăng 132,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Chỉ số này với hoạt động xuất khẩu cũng tăng 1,3%, cao hơn 51,7% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ở vùng Viễn Đông, chỉ số cước nhập khẩu giảm lần đầu tiên kể từ tháng 3, nhưng chỉ ở mức 0,7%. Điều này dường như không ảnh hưởng quá nhiều và vẫn đạt mức tăng trưởng 49,8% so với năm trước. Diễn biến chỉ số xuất khẩu thuận lợi hơn, tăng 5,1%. Điểm chuẩn so với cùng kỳ năm ngoái đã tăng 126,8% vào tháng 9, trong khi nó đã tăng 113,6% kể từ cuối năm 2020.
Ngoài ra, tại Hoa Kỳ, số liệu này trong hoạt động nhập khẩu đã tăng nhẹ 0,6%, mặc dù mức tăng trưởng mạnh gần đây khiến điểm chuẩn tăng 67,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Xuất khẩu tăng cùng biên độ, nhưng còn khá khiêm tốn và chỉ đạt mức 20,7% so với cùng kỳ năm 2020.
Trong khi đó, tình trạng tắc nghẽn tại cảng vẫn ở mức cao, đặc biệt là ở các trung tâm chính như Los Angeles, Long Beach, New York và Hamburg, và nguồn cung thiết bị thiếu hụt. Berglund kết luận: “Nhu cầu tăng mạnh trước mùa lễ hội và tỷ giá giao ngay cố định cao sẽ khiến tình hình còn tiếp tục căng thẳng.”
Thanh Thảo
ĐỌC THÊM:
Minh bạch hóa giá cước vận tải biển, tránh bị “thổi giá”
