Đứt gãy diễn ra tại thời điểm các nhà sản xuất, vận chuyển đang phải chạy đua với thời gian để đáp ứng các đơn hàng từ quần áo cho tới đồ chơi phục vụ kỳ mua sắm cuối năm. Cùng với đó là những khó khăn đến từ giá nhiên liệu đầu vào cho sản xuất tăng cao, thiếu hụt container xuất khẩu cũng như tình trạng ách tắc tàu tại các cảng biển lớn.
Trung Quốc lao đao vì thiếu điện
Các nhà chế tạo Trung Quốc cảnh báo những biện pháp nghiêm ngặt về cắt giảm sản lượng điện sẽ tác động mạnh đến hoạt động sản xuất tại các trung tâm sản xuất lớn như Giang Tô, Chiết Giang và Quảng Đông – ba tỉnh thành đóng góp tới hơn 1/3 tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng bất ngờ thiếu hụt điện năng tại Trung Quốc. Nhiều khu vực trên thế giới đang mở cửa trở lại sau khi buộc phải đóng cửa vì COVID-19, làm tăng nhu cầu sản xuất tại Trung Quốc để phục vụ xuất khẩu, dẫn đến nhu cầu tiêu thụ điện tăng vọt. Điều này khiến giá than đá dùng cho nhiệt điện leo thang.
Khoảng 2/3 sản lượng điện tại Trung Quốc đến từ nhiệt điện chạy than, lĩnh vực mà Trung Quốc đang tìm cách giảm bớt mức độ phụ thuộc để xử lý vấn đề biến đổi khí hậu. Giá than đá tăng, nhưng vì chính quyền giữ giá điện thấp, nên nhu cầu tiêu thụ của hộ gia đình, doanh nghiệp tiếp tục tăng. Trước tình hình này, một số nhà máy nhiệt điện tại Trung Quốc trong nhiều tuần trở lại đây đã phải đóng cửa, với lý do duy tu, bảo dưỡng để bảo đảm vận hành an toàn.
Một nhà máy sản xuất giày tại thành phố Đông Hoản (Dongguan) với 300 nhân công trong tuần trước đã phải bỏ ra số tiền 10.000 USD để thuê máy phát điện trong một tháng nhằm duy trì hoạt động sản xuất. Giá thuê cộng với khoản tiền chi ra để mua dầu diesel phát điện làm cho chi phí điện năng tăng gấp đôi so với bình thường.
Thành phố Côn Sơn thuộc tỉnh Giang Tô là một trong những nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Tại đây có hàng chục công ty sản xuất liên quan đến chất bán dẫn. Hơn 10 công ty trong số đó đã nộp hồ sơ lên Sở Giao dịch Chứng khoán Đài Loan tuần này để thông báo với các nhà đầu tư về kế hoạch đóng cửa tạm thời nhà máy, ít nhất là đến hết tháng 9.
Các nhà sản xuất lo ngại sự thiếu hụt năng lượng ở Trung Quốc có thể làm đứt gãy một phần chuỗi cung ứng công nghệ, đúng lúc cả ngành công nghiệp này bắt đầu chuẩn bị cho giai đoạn sản xuất cao điểm để phục vụ cho mùa mua sắm cuối năm, trong đó có loạt iPhone 13 mới ra mắt.
Mối nguy mới cho chuỗi cung ứng toàn cầu
Thiếu hụt năng lượng trên phạm vi cả nước đã khiến giới phân tích kinh tế giảm dự báo tăng trưởng GDP trong năm nay. Tập đoàn tài chính Nomura cắt giảm tăng trưởng GDP quý 4 của Trung Quốc xuống còn 3% so với mức 4,4% của kỳ dự báo trước. Đứt gãy sản xuất cũng sẽ khiến cho các thị trường ở nhiều nước phương Tây sớm phải đối mặt với thiếu hụt nguồn cung hàng hóa, dễ gây ra tình trạng lạm phát tăng cao trong vài tháng tới.
Giới phân tích nhận định thiếu hụt điện sẽ tác động mạnh đến các ngành công nghiệp nặng như sản xuất sắt thép và các khu vực hạ nguồn trong ngành dầu khí tại ở Trung Quốc. Tại trung tâm công nghiệp Quảng Đông, Cơ quan điện lực của tỉnh này đã gửi thông báo về quyết định thực thi cắt điện diện rộng.
Theo Lu Ting, chuyên gia kinh tế trưởng chuyên về Trung Quốc tại Nomura Holdings, các thị trường toàn cầu sẽ sớm cảm nhận được mức độ khan hiếm nguồn cung của nhiều sản phẩm, từ dệt may, đồ chơi, cho tới thiết bị, phụ tùng máy móc. “Chủ đề nóng nhất liên quan đến Trung Quốc sẽ sớm dịch chuyển từ câu chuyện của tập đoàn Evergrande sang khan hiếm năng lượng”, chuyên gia này bình luận.
Minh Ngô
ĐỌC THÊM:
Chuỗi cung ứng thực phẩm Anh bị gián đoạn do khan hiếm khí CO2
