Những hạn chế đi lại ở Malaysia, nhà sản xuất dầu cọ lớn thứ hai thế giới, đã ngăn cản người lao động nhập cư đến các đồn điền, làm tăng giá loại dầu nguyên liệu phổ biến được sử dụng để làm kẹo thanh, dầu gội đầu và nhiên liệu sinh học.
Trong khi đó, giãn cách xã hội ở Việt Nam, nhà xuất khẩu cà phê số hai thế giới về khối lượng, đã làm trì hoãn quá trình chế biến và xuất khẩu hạt cà phê. Điều này càng làm tăng những lo ngại về nguồn cung cà phê do thời tiết xấu ở Brazil.
“Những cú sốc về nguồn cung này gây ảnh hưởng trên toàn cầu vì Việt Nam và Malaysia chiếm thị phần lớn với các mặt hàng chủ chốt”, Trinh Nguyễn, chuyên gia kinh tế cấp cao của Natixis, đánh giá.
Thiếu hụt nguồn cung gây áp lực chi phí
Các doanh nghiệp hàng tiêu dùng Unilever, J.M. Smucker, cà phê Folgers, cho biết giá nguyên liệu thô ngày càng tăng đang góp phần gây áp lực chi phí. “Giá dầu cọ, một thành phần quan trọng trong các sản phẩm làm sạch da, hiện cao hơn 70% so với mức trung bình dài hạn. Nhu cầu tăng và sản lượng thu hoạch thấp hơn khiến giá cả tăng lên”, Graeme Pitkethly, giám đốc tài chính của Unilever, cho biết. Ông nói thêm rằng công ty đã tăng giá một số sản phẩm.
Một lý do khiến giá dầu cọ tăng cao là do số ca bệnh Covid-19 ở Malaysia tăng đột biến. Nước này gần đây đã ghi nhận khoảng 19.000 ca mắc mới và 400 ca tử vong mỗi ngày trong đợt bùng phát tồi tệ nhất kể từ khi đại dịch bắt đầu. Việc hạn chế đi lại được áp dụng kể từ tháng 3 năm ngoái đã khiến người lao động khó tiếp cận đồn điền, dẫn đến số lượng lao động giảm dần. Ngành dầu cọ phụ thuộc vào những người di cư từ Indonesia, Bangladesh và Ấn Độ.
Các biện pháp kiềm chế dịch bệnh cứng nhắc được đưa ra trong những tháng gần đây đã làm tăng thêm thách thức mà các công ty dầu cọ phải đối mặt. Khi các đồn điền bùng phát ca nhiễm, các công ty buộc phải đóng cửa.
Sime Darby Plantation cho biết tình trạng thiếu hụt lao động ngày càng cao. Họ đã đầu tư vào cơ khí hóa và tự động hóa mới để giảm sự phụ thuộc vào lao động thủ công. “Không có đủ nhân công đi khắp nơi để thu hoạch trái cây”, Ivy Ng, Trưởng bộ phận nghiên cứu kinh doanh nông sản tại CGS-CIMB Securities ở Malaysia, đánh giá.
Chuỗi cung ứng cà phê cũng bị ảnh hưởng
Covid-19 cũng đang ảnh hưởng đến cà phê. Bắt đầu từ tháng 7, đợt bùng phát ở Việt Nam đã khiến chính phủ đưa ra các biện pháp hạn chế di chuyển, gây cản trở các chuyến hàng. Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê robusta lớn nhất thế giới, được sử dụng để pha cà phê hòa tan và cà phê espresso.
“Các nhà xuất khẩu Việt Nam đang gặp khó khăn trong việc vận chuyển hàng hóa, bao gồm cà phê nhân robusta và các sản phẩm của King Coffee, đến các cảng để vận chuyển trên thế giới”, bà Lê Hoàng Diệp Thảo, Giám đốc điều hành TNI King Coffee và Phó chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam, cho biết.
Xuất khẩu cà phê của Việt Nam từ tháng 1 đến ngày 15/8 đã giảm 8,2% so với cùng kỳ năm ngoái. “Các thương nhân trong và ngoài nước đang vô cùng lo lắng”, bà Thảo nói và cho biết thêm rằng hiệp hội cà phê đang vận động chính phủ Việt Nam nới lỏng các hạn chế để tránh giao hàng chậm trễ.
Giá cả hai loại cà phê robusta và arabica đã tăng mạnh trong năm nay, chủ yếu do hạn hán và sương giá ở Brazil – nước xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới. Những khó khăn trong sản xuất của Việt Nam trong nhiều tháng qua đang góp phần đẩy giá lên tiếp.
Vân Anh
ĐỌC THÊM:
Campuchia: Xuất khẩu nông sản sang Việt Nam tăng vọt
