Nhiều người cho rằng giá vé bán ra chính là nguồn thu chính của các hãng hàng không. Đương nhiên, điều này hoàn toàn đúng đối với các hãng truyền thống, nhưng lại không hẳn đúng với các hãng giá rẻ.
Thực tế, phần doanh thu bán vé của các hãng hàng không thấp hơn rất nhiều so với chi phí vận hành của họ. Do đó, nguồn lợi nhuận kiếm được chủ yếu của các hãng giá rẻ là từ doanh thu phụ trợ (ancillary revenue).
Dịch vụ phụ trợ là gì?
Đó là những loại dịch vụ cung ứng ngoài quá trình vận chuyển hành khách từ điểm đầu đến điểm cuối.
Các hãng hàng không cung cấp và tham gia vào nhiều loại hoạt động xung quanh dịch vụ chính (vận chuyển hành khách, hàng hoá), bao gồm:
– Các dịch vụ ngoài bán vé
– Dịch vụ liên quan đến internet
– Dịch vụ bán đồ ăn, thức uống và hàng hoá trên chuyến bay
– Quảng cáo
– Các chương trình dành cho khách hàng thân thiết…
Phân tích lợi nhuận
Chúng ta sẽ lấy ví dụ cụ thể về tình hình hoạt động của hãng hàng không giá rẻ Ryanair trong 3 năm gần đây.
Từ năm 2017, doanh thu bán vé của Ryanair thấp hơn 2 tỷ euro/năm so với tổng chi phí vận hành. Nếu như doanh thu bán vé tăng ở mức 8%, doanh thu phụ trợ ghi nhận mức tăng trưởng tương đương 33% với 600 triệu euro. Như vậy, trong những năm gần đây, doanh thu phụ trợ là nguồn lợi nhuận chính cho Ryanair.
Những số liệu trên cũng đã tiết lộ một chiến lược thú vị mà hãng hàng không giá rẻ của Ireland đã áp dụng. Cụ thể, Ryanair đã kết hợp mở rộng quy mô hoạt động và tiến hành giảm giá vé để tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Thay vì kiếm tiền trên tiền vé bán ra, hãng tập trung vào các cách thức thu hút thêm khách hàng và bán cho họ những dịch vụ phụ trợ như cân hành lý, đồ ăn và bảo hiểm.
Nỗ lực trên của hãng đã đạt được những kết quả hơn cả mong đợi. Ryanair luôn kỳ vọng sẽ loại trừ được những đối thủ yếu kém trong ngành để tăng lượng hành khách cho hãng. Và trong 5 năm trở lại đây, hãng hàng không Ireland đã không ngừng nâng cao thị phần, duy trì được mức giá vé thấp nhưng doanh thu phụ trợ vẫn tiếp tục tăng lên.
Phân tích doanh thu theo từng chuyến bay
Năm ngoái, Ryanair chuyên chở 142,1 triệu hành khách với mức giá vé trung bình là 37,03 euro. Trong khi đó, chi phí tính trên mỗi hành khách được ước lượng ở mức 47,02 euro. Nếu việc bán vé là nguồn doanh thu chính của hãng, Ryanair có thể đã lỗ mất 1,4 triệu euro chỉ trong năm 2019.
Tuy nhiên, nếu chúng ta tính thêm phần doanh thu từ dịch vụ phụ trợ tương đương 17,15 euro trên mỗi hành khách, hãng sẽ kiếm được khoản lợi nhuận lên đến 1 tỷ euro. Và đấy cũng chính là thực tế của Ryanair.
Không chỉ mỗi Ryanair
Doanh thu phụ trợ đóng vai trò chủ chốt trong hầu hết các hãng hàng không giá rẻ, không chỉ mỗi Ryanair.
Với Wizzair (hãng hàng không giá rẻ của Hungary), số tiền thu được từ các dịch vụ phụ trợ vào năm ngoái đạt 1,2 tỷ euro, chiếm 45% tổng doanh thu và cao hơn nhiều so với Ryanair. Một điểm thú vị là giá vé trung bình của Wizzair chỉ ở khoảng 37,7 euro – không chênh lệch đáng kể với giá vé của Ryanair, tức là Wizzair đã rất thành công trong việc khai thác các lợi ích từ dịch vụ phụ trợ.
Riêng ở Việt Nam, hãng hàng không giá rẻ Vietjet đã nằm trong top 12 thế giới về tỷ lệ doanh thu phụ trở trong tổng doanh thu, với 11.356 tỷ – tăng 35,2% so với năm trước. Các dịch vụ phụ trợ mà Vietjet cung ứng bao gồm ký gửi hành lý và phụ phí, doanh thu vận chuyển hàng hóa, bán hàng và quang cáo.
Các dịch vụ phụ trợ ngày càng trở nên quan trọng
Trong khi các nhà vận chuyển giá rẻ từ lâu đã phải phụ thuộc nhiều vào doanh thu phụ trợ, những hãng hàng không truyền thống cũng sẽ sớm chạy theo xu hướng đó. Thực tế, sự chuyển dịch này đã nhen nhóm trong thời gian gần đây khi các hãng truyền thống bắt đầu bán vé “bare-seat” – vé không kèm theo hành lý. Trong tương lai, chúng ta sẽ thấy được sự cạnh tranh gay gắt trong toàn ngành hàng không trong việc cắt giảm giá vé và đẩy mạnh hơn nữa những dịch vụ bên lề.
Biên dịch: Dandelion
